Vojne snage Trećeg rajha napale su Kraljevinu Jugoslaviju na današnji dan 1941. godine. Nemački avioni su najpre bombardovali prestonicu Beograd, a potom i Kraljevo, Niš i druge gradove. Napad je počeo bez objave rata i označio početak Drugog svetskog rata u Kraljevini Jugoslaviji.
Prve bombe pale su na Beograd u 6.30, dok je većina stanovnika još spavala. Nemački bombarderi su istog dana, u četiri navrata, razornim i zapaljivim bombama zasuli grad. Oko 16 časova iz pravca Rumunije doletelo je tridesetak zloglasnih bombardera “štuka”, iz kojih se pucalo po kolonama izbeglica dok su panično napuštale razoreni grad.
Avioni su poletali sa aerodroma iz Beča, Graca i Arada. Tadašnja prestonica Jugoslavije ponovo je napadnuta 11. i 12. aprila. Napadi su trajali i noću, a na grad je izručeno 440 tona smrtonosnog tovara.
Tačan broj žrtava nikada nije precizno utvrđen. Na spisku poginulih u Beogradu, koji je tada imao 370.000 stanovnika, zapisana su imena 2.274 građanina, dok neke procene govore o blizu 4.000 stradalih.
Grad je pretrpeo neprocenjivu materijalnu štetu. Potpuno je razoreno 714 zgrada, teže oštećeno 1.888 zgrada, a delimično oštećeno 6.829, među kojima i zgrada Starog dvora, čija je kupola srušena.
Gađane su gusto naseljene četvrti, bolnice, Učiteljski dom, Kalenić pijaca, Železnička stanica, Glavna pošta, zemunski aerodrom. U porti Vaznesenjske crkve pobijeno je i ranjeno nekoliko stotina civila, a više stotina građana nastradalo je kada je direktno pogođeno gradsko sklonište u Karađorđevom parku.
Potpuno je uništeno zdanje Narodne biblioteke Srbije na Kosančićevom vencu, podignuto 1832. godine. Bila je to jedina nacionalna biblioteka koja je namerno napadnuta i uništena tokom Drugog svetskog rata. U požaru posle bombardovanja nestao je ceo fond od 350.000 knjiga, uključujući i srednjovekovne spise neprocenjive vrednosti.
U Biblioteci su bile i zbirke turskih rukopisa, više od 200 knjiga štampanih od 15. do 17. veka, stare karte, gravire, umetničke slike i novine kao i sve knjige štampane u Srbiji i susednim zemljama od 1832. godine.
Do napada na Kraljevinu Jugoslaviju došlo je posle vojnog prevrata i demonstracija 27. marta protiv Trojnog pakta, koji je dva dana ranije sklopila tadašnja vlada Cvetković-Maček.
Otpor paktu sa silama Osovine razljutio je Nemačku, jer je poremetio planove o napadu na Sovjetski Savez, pa je istog dana, na osnovu Hitlerove naredbe, u operativnom štabu Nemačke armije doneta odluka (Direktiva 25) da se, osim Grčke, i Kraljevina Jugoslavija uništi kao država.
Komanda nemačke Četvrte vazdušne flote razradila je plan napada pod nazivom “Kaznena odmazda”, kojim je predviđeno i bombardovanje Beograda, a operacijom je komandovao general Aleksandar Ler.
Braneći slobodno nebo Beograda, poginulo je 11 pilota Šestog lovačkog puka. Njima se grad odužio sa velikim zakašnjenjem, tek 1997. godine otkrivanjem spomenika na Zemunskom keju kod Hotela “Jugoslavija”.
I Kraljevo je napadnuto 6. aprila, a u napadu na Niš 8. aprila poginulo je oko 600 ljudi.
Jugoslavija je kapitulirala za samo 11 dana, a kralj i vlada napustili su zemlju tri dana ranije. Zemlja je raskomadana i podeljena između Nemačke, Italije, Mađarske i Bugarske, s tim što su Srbiju okupirale Hitlerove snage.
Sedam dana pre nego što je okončana invazija, 10. aprila 1941. godine, uz podršku Musolinijeve Italije, proglašena je Nezavisna Država Hrvatska, sa ustaškim vođom Antom Pavelićem na čelu.
Prema podacima prof. dr Dragoljuba Živojinovića, u Aprilskom ratu stradalo je oko 20.000 ljudi.
Izvor: RTS
