Prema predlozima koji dolaze iz Vladinih krugova, Hrvatska bi do lokalnih izbora u maju 2017. godine mogla dobiti novu teritorijalnu organizaciju. Jedan od predloga je, prenose mediji, da se umesto sadašnjih 20 županija i Grada Zagreba oformi pet ili sedam većih jedinica područne samouprave, koje bi bile grupisane oko regionalnih centara – Zagreba, Varaždina, Osijeka, Rijeke, Pule, Zadra i Splita. Krajnji cilj ove reorganizacije su funkcionalno i finansijski jače županije, koje bi lokalnom stanovništvu pružile kvalitetnije usluge. U sklopu najavljene decentralizacije, na regionalni nivo spuštala bi se nova ovlaštenja i prihodi. Uz pomenuto, izvršila bi se i reforma lokalne samouprave. Predlaže se ukidanje gradova i opština koji nisu samoodrživi, odnosno zavise od pomoći države, a jedan od kriterijuma, prema tim najavama, bio bi broj stanovnika. Na udaru bi se tako mogle naći manje opštine, koje imaju ispod pet hiljada stanovnika.

Šta status opštine znači mestu od 1463 stanovnika proverili smo u Opštini Negoslavci u Vukovarsko-sremskoj županiji, nastanjenoj pretežno srpskim življem. Do 1991. godine Negoslavci su bili u sastavu Opštine Vukovar, da bi 1998. dobili status opštine. U svom sastavu ova opština ima samo jedno naselje – Negoslavce, pa se i po tom osnovu može svrstati u manje opštine. Načelnik Dušan Jeckov smatra da je upravo status opštine Negoslavčanima omogućio lokalni razvoj, u skladu s potrebama i željama stanovništva.

– Status opštine dobili smo u procesu mirne reintegracije. Za nas je prirodno da budemo u sastavu Grada Vukovara, ali zbog naše nacionalne strukture tamo nismo bili poželjni. Svrstavali su nas i u Opštinu Bogdanovce, s kojom nemamo fizičkih kontakata i onda je postignuto kompromisno rešenje, da Negoslavci dobiju status opštine. Kad je već tako, trudili smo se da tu prednost maksimalno iskoristimo. Iako nikad ne treba biti u potpunosti zadovoljan ostvarenim, znam da su naši programi bili realni. Bitno mi je šta kažu sami građani. Jednom prilikom jedan naš meštanin je rekao da smo za relativno kratko vreme uspeli da napravimo više nego što je učinjeno u prethodnih 50 godina. To najbolje odražava činjenično stanje, odnosno u kojoj meri se zahvaljujući statusu opštine promenio izgled mesta – priča načelnik Jeckov.

– Naš glavni prioritet je kvalitetan život građana. Ako ga možemo unaprediti time što imamo status opštine, dobro je, ali ako ima boljih rešenja od toga, još bolje! Suština je da se nakon temeljitih analiza utvrdi na koji način bi se najavljena reorganizacija i reforma odrazila na život građana – smatra naš sagovornik.

Jedna od najavljenih mera je i ukidanje funkcija zamenika načelnika, gradonačelnika i župana, čime se zadire u specifična manjinska prava, odnosno Ustavni zakon o pravima nacionalnih manjina i pravo na srazmernu zastupljenost manjina u telima izvršne vlasti prema njihovom broju.

– Iskustva nam govore da u nekim nacionalno mešovitim sredinama pripadnici nacionalnih manjina nikad ne bi mogli obavljati te funkcije. Teoretski da, ali praktično ne bi mogli biti izabrani. Ako u takvim sredinama nemamo ni pozicije zamenika, onda ne znam ko bi nas predstavljao. Nagoveštaj je da bi te funkcije pokrivala manjinska veća, ali ona prema postojećem zakonu nemaju takve nadležnosti – ističe Jeckov.

– Mišljenja sam da je za te reforme potrebna temeljita analiza i vreme, za period od 2017. do 2021. godine, a mi ćemo se sigurno truditi da očuvamo, baš zato što smo pripadnici manjina, našu specifičnost i razvoj. Ne bismo želeli da budemo deo neke šire zajednice, a da onda ne da neće biti ulagano u razvoj naše sredine, nego se plašim da nam ni centar mesta neće biti pokošen, da neće biti održavane ni javne površine, a kamoli nešto drugo – upozorava načelnik Negoslavaca i predsednik SDSS-a Vukovarsko-sremske županije.

Od nove Vlade očekuje decentralizaciju, u pravom smislu te reči.

– Da ona bude ne samo funkcionalna nego i fiskalna. Brojna su rešenja i predlozi. I prethodna Vlada je spominjala da će se izvršiti određena kategorizacija manjih opština i gradova, na način da ako imaju manje novca imaju i manje nadležnosti. To je bio jedan od predloga koji nije zaživeo, jer je reč o vrućoj temi. Zašto? Zato što je potrebna saglasnost brojnih ili najvećih političkih aktera, i SDP-a i HDZ-a. Svi će načelno reći da su za reforme, ali kad dođe do predloga, kako i na koji način da se to izvrši, onda je to problem. Zna se da političke stranke imaju svoja uporišta u tim jedinicama lokalne samouprave i da nastoje tamo zadržati svoj uticaj. Ako imate teritorijalno drugačiju organizaciju, onda bi trebalo ići i na promenu Ustava. Dakle za provođenje tih reformi potrebno je vreme. Ne možete ih provesti preko noći. To su iskustva i drugih zemalja – zaključuje naš sagovornik.

A dok se najavljene reforme ne provedu i ne zaživi sve ono što su (ne)odgovorni političari obećali u izbornim kampanjama, život i dalje teče. Stanovništvo Negoslavaca i okolnih mesta, koje je do rata pristojno živelo od svog rada u kombinatu Borovo, Vupiku i Vuteksu, danas se bavi uglavnom poljoprivrednom proizvodnjom. Industrije nema, nema posla, a zaposleni rade uglavnom za minimalac. Zato i ne čudi što se za javne radove u opštinama na istoku Hrvatske prijavi daleko veći broj nezaposlenih od stvarnih potreba. Ljudi se u potrazi za poslom i boljim životom iseljavaju. Čitave porodice. Čak i one, za ovdašnje prilike situirane, u kojima su svi odrasli članovi zaposleni. Očito je da nije u pitanju samo ekonomski faktor, već i društvena klima političke nestabilnosti. A bez političke stabilnosti nema ni ekonomskog razvoja.

Ipak, u Opštini Negoslavci ne odustaju od planova za bolji život. Uprkos krizi, protekla godina bila je bolja u poslovnom smislu nego prethodne dve. Zahvaljujući racionalizaciji troškova i reorganizaciji rada. Uz ulaganja u infrastrukturu, energetsku obnovu kuća (zamenu stolarije i obnovu fasada) i angažovanje lokalnog stanovništva na tim poslovima, akcenat je na daljnjem razvoju i zapošljavanju.

– U planu je i izgradnja bioplinskog pogona, gde bi se uz prateće sadržaje stvorila prilika da se zaposli 20-ak ljudi. Nama i jedno radno mesto puno znači – podvlači načelnik Dušan Jeckov.

Takođe, u planu su daljnje edukacije poljoprivrednika, kako bi kroz mere iz Programa ruralnog razvoja RH mogli da povuku što više sredstava. Prilikom prijava na određene programe poljoprivrednicima će od pomoći biti i negoslavački Projekt centar, koji je s radom počeo 2014. godine u sklopu prekograničnog IPA projekta “Mreža centara za razvoj preduzetništva i prekograničnu saradnju”.