Srbi u gradskim naseljima

Piše: O. R. / P-portal.net

Prema popisu stanovništva 1991. godine u Hrvatskoj je sa statusom gradskog naselja bilo 19 naselja u kojima je srpsko stanovništvo bilo većinsko (udio od preko 50%). Gradska naselja s većinskim …

Prema popisu stanovništva 1991. godine u Hrvatskoj je sa statusom gradskog naselja bilo 19 naselja u kojima je srpsko stanovništvo bilo većinsko (udio od preko 50%).

Gradska naselja s većinskim srpskim stanovništvom (prema popisu stanovništva iz 1991. godine) raspoređena su širom Hrvatske: najviše ih je u Lici (6), zatim na Baniji (4) i dalmatinskom zaleđu (3), te po dva na Kordunu, Gorskom kotaru i Slavoniji. Udio srpskog stanovništva u njima 1991. godine kreće se u rasponu od 54,28 % u Hrvatskoj Kostajnici do 97,97 % u Kistanjama. Najveće gradsko naselje među njima je Knin sa 9.867 stanovnika srpske narodnosne pripadnosti, potom Borovo sa 5.146 stanovnika, Glina sa 4.831 stanovnika, te Gračac sa 3.906 stanovnika srpske narodnosne pripadnosti. U svim tim gradskim naseljima 1991. godine živjelo je 46.303 srpskih stanovnika. Najveću zastupljenost srpskog stanovništva od preko 90% imaju četiri gradska naselja: Donji Lapac, Gračac, Kistanje i Plaški, a s više od 70% zastupljenosti ima ukupno 12 gradskih naselja, od čega najviše u Lici (5) i dalmatinskom zaleđu (4). Prosjek zastupljenosti stanovnika srpske narodnosne pripadnosti u svim naseljima iznosi 73,64%.

Prema popisu stanovništva 2001. godine stanje u ovim gradskim naseljima se drastično promijenilo, kao rezultat etničkog čišćenja provedenog tokom rata devedesetih godina prošlog stoljeća. U svim naseljima udio srpskog stanovništva se drastično smanjio. Samo su dva naselja zadržala status većinskog srpskog naselja, ali na nešto nižoj razini (Borovo i Plitvica Selo).

[pullquote class=”full”]

Naselje Udio srpskog stanovništva 1991. Udio srpskog stanovništva 2001. Saldo stanovništva (+/-) 1991/2001.
Broj % Broj % Broj %
 1. Benkovac 2.780 73,62 275 10,49  – 2.505 – 93,11
 2. Borovo 5.146 79,88 4.640 86,57 – 506 – 9,83
 3. Donji Lapac 1.742 97,26 379 46,67 – 1.363 – 78,24
 4. Dvor 1.993 84,77 525 39,98 – 1.468 – 73,36
 5. Glina 4.831 69,68 656 21,05 – 4.175 – 86,42
 6. Gračac 3.906 95,25 457 17,00 -3.449 – 88,30
 7. Gvozd* 1.403 89,36 295 22,64 – 1.108 – 78,97
 8. Hrv. Kostajnica 1.889 54,28 278 13,95 -1.611 – 85.28
 9. Kistanje 1.980 97,97 499 28,48 – 1.481 – 74,80
10. Knin 9.867 80,02 1.169 10,51 – 8.698 – 88.15
11. Korenica 1.519 88,52 371 23,63 – 1.148 – 75,68
12. Lički Osik 1.570 54,42 60 3,39 – 1.510 – 96,18
13. Moravice** 499 59,33 480 60,23 – 19 – 3,81
14. Obrovac 1.253 75,48 78 7,39 – 1.175 – 93,78
15. Okučani 1.642 72,43 298 15,35 – 1.334 – 81,85
16. Plaški 2.074  91,33 582 39,62 – 1.442 -71,94
17. Plitvica Selo 139 72,40 27 75,00 – 112 – 80,58
18. Topusko 1.014 63,89 177 22,18 – 837 – 82,54
19. Vojnić 1.056 87,71 271 23,44 – 785 – 74,34
Ukupno Srba 46.303 # 73,64 11.517 # 29,87 – 34.786 # – 75,13

* 1991. Vrginmost

** 1991. Srpske Moravice

Kretanje srpskog stanovništva u gradskim naseljima u kojima je 1991. godine bilo većinsko i stanje 2001. godine [1]

[/pullquote]

 

U posljednjoj koloni Tablice vidljivo je u kojoj razmjeri se udio srpskog stanovništva pojedinih gradskih naselja smanjio u navedenom 10-godišnjem međupopisnom razdoblju. To su nedvojbeno kataklizmički razmjeri, jer se broj srpskih stanovnika u njima smanjio prosječno za više od 75%, a u nekima i znatno više. Tako na primjer u tri gradska naselja (Benkovac, Lički Osik i Obrovac) preko 90%, u sedam gradskih naselja (Glina, Gračac, Hrvatska Kostajnica, Knin, Okučani, Plitvica Selo i Topusko) između 80% i 90%, a u sedam naselja (Donji Lapac, Dvor, Gvozd, Kistanje, Korenica, Plaški i Vojnić) između 70% i 80%. Ukupno stanovništvo ovih naselja svelo se sa 46.303 1991. godine na 11.517 stanovnika 2001. godine ili za preko 75% manje stanovnika srpske nacionalnosti u promatranim gradskim naseljima. Sasvim je realno pretpostaviti da je krajem ove popisne dekade, to smanjenje bilo još veće i znatnije.

[1] Izvori:

Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske (1880 – 1991) po naseljima, I – V, Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb 1998;

Popis stanovništva 2001: Stanovništvo prema narodnosti po naseljima, Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb 2002.

 


Ako imate prijedlog teme za nas, javite se na portal@privrednik.net

Pratite P-portal i na društvenim mrežama: