Spomen-zbirka Pavla Beljanskog u saradnji s Modernom galerijom i Umjetničkim paviljonom iz Zagreba organizuje dve reprezentativne izložbe srpskog i hrvatskog slikarstva: Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne i Miroslav Kraljević i sledbenici.
Biseri iz kolekcije Beljanskog biće izloženi u Umjetničkom paviljonu u Zagrebu od 19. novembra do 10. januara naredne godine, a remek-dela hrvatskog slikarstva biće postavljena u Novom Sadu od 3. decembra do 21. februara 2016. Autori izložbi su istoričari umetnosti dr. Jasna Jovanov i dr. Zvonko Maković.
Reč je o međunarodnoj razmeni izložbi institucija koje spadaju među najznačajnije nacionalne čuvare baštine, a sadržaj postavki direktno upućuje na kosmopolitizam i evropski kontekst kulturnih tokova u regionu.
Postavkom Kolekcija Pavla Beljanskog: biseri moderne, do sada najobimnijim izložbenim poduhvatom Spomen-zbirke, prvi put u istoriji muzeja gotovo polovina kolekcije diplomate Pavla Beljanskog biće prikazana izvan Srbije, označavajući njen povratak na međunarodnu umetničku scenu. Cilj čitavog projekta je da se komparativnim pristupom sagleda i prikaže stvaralaštvo na jugoslovenskim prostorima između dva svetska rata. Tokom trajanja izložbe u Zagrebu publika će na različite načine moći da se upozna sa kolekcijom Pavla Beljanskog i institucijom u kojoj se ona čuva: kroz stručna tumačenja, filmske projekcije i preko različitih publikacija iz bogate izdavačke delatnosti.
Gostovanje Spomen-zbirke u Umjetničkom paviljonu prikazaće reprezentativan izbor iz kolekcije Beljanskog. Akcenat je stavljen na slike Mladi diplomata autora Marina Tartalje, kao portret samog kolekcionara, zatim Velika Iza Vlaha Bukovca, inicijatora izgradnje Umjetničkog paviljona, kao i Doručak na travi Save Šumanovića.
Izložba Miroslav Kraljević i sledbenici koja će gostovati u Novom Sadu, hronološki i tematski bliska je kolekciji Pavla Beljanskog. Predstavljanjem 68 radova od 11 autora, ova postavka u prvi plan ističe hrvatskog umetnika Miroslava Kraljevića (1885–1913). Mada je živeo kratko, Kraljević je ostavio dubok trag u slikarstvu i veliki broj sledbenika, među kojima su stvaraoci značajni za srpsko slikarstvo poput Save Šumanovića i Petra Dobrovića, slikara čija se remek-dela nalaze u stalnoj postavci Spomen-zbirke. Autor ove izložbe je ugledni hrvatski istoričar umetnosti dr. Zvonko Maković.
Gostovanje Moderne galerije premijerno će predstaviti slikarstvo Kraljevića i njegovih sledbenika. Slično kao Nadežda Petrović i Kraljević je kroz razvoj ekspresionističkog izraza, u pojedinim svojim delima, uticao na naredne generacije stičući brojne sledbenike posle Prvog svetskog rata, čiji kraj nije dočekao. Njegov uticaj nastavljaju Marijan Trepše, Vladimir Varlaj, Vilko Gecan, Milan Štajner, Zlatko Šulentić, Ljubo Babić, Sava Šumanović, Petar Dobrović, Milivoj Uzelac, Marino Tartalja.
Realizaciju projekta podržali su Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Pokrajinski Sekretarijat za kulturu i javno informisanje, Ministarstvo kulture Republike Hrvatske, Gradski ured za obrazovanje, kulturu i sport iz Zagreba, Nacionalni komitet IKOM-a Srbije i razni medijski pokrovitelji.
Projekat je značajan i za srpsku i za hrvatsku kulturu, istakli su organizatori ove međunarodne razmene izložbi. Kako su objasnili, projekat je vođen idejom o komparativnom sagledavanju glavnog toka jugoslovenskog modernizma između dva svetska rata, koji je gravitirao prema dva umetnička centra – Beogradu i Zagrebu.
